Reklamacja zakupionego towaru w relacji między przedsiębiorcami
Podstawy – przedsiębiorca a konsument: W odniesieniu do reklamacji (zgłoszenia wad) zakupionego towaru, przepisy rozróżniają sytuację konsumenta i przedsiębiorcy. Podstawą dochodzenia praw konsumenta w przypadku niezgodności towaru z umową są przepisy Ustawy o prawach konsumenta. W celu zgłoszenia reklamacji konsumenckiej możesz skorzystać z innego wzoru oferowanego przez Docue.
Co istotne, przedsiębiorca w określonych sytuacjach jest traktowany jak konsument. Przepisy dotyczące reklamacji konsumenta stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie ma ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej (np. grafik komputerowy kupuje ekspres do kawy do swojego biura – zakup nie ma charakteru zawodowego, chociaż jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą).
W takiej sytuacji zatem, mimo statusu przedsiębiorcy, zgłaszając reklamację możesz posłużyć się wzorem reklamacji konsumenckiej.
Jeśli natomiast zakupiłeś towar w ramach swojej zawodowej działalności gospodarczej, reklamując towar możesz skorzystać z przepisów dotyczących rękojmi za wady produktu określonych w przepisach Kodeksu cywilnego.
Pamiętaj o gwarancji: Niezależnie od rękojmi za wady, swoją reklamację możesz złożyć w oparciu o gwarancję udzieloną przez sprzedającego. Zakres gwarancji określa oświadczenie gwarancyjne sprzedającego. Skorzystanie z rękojmi nie wyklucza skorzystania z gwarancji (i odwrotnie).
Rękojmia za wady – szczegółowe informacje
Wada fizyczna oraz wada prawna: Wada (fizyczna) polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
-
nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia (np. maszyna produkcyjna nie osiąga deklarowanej wydajności)
-
nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór (np. dostarczony materiał budowlany ma inną wytrzymałość niż próbka, którą zaprezentował sprzedawca)
-
nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia (np. farba miała nadawać się do malowania na zewnątrz, ale nie jest odporna na warunki atmosferyczne)
-
została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (np. dostawa obejmowała maszynę, ale brakuje kluczowych elementów montażowych, bez których nie można jej uruchomić)
Rękojmia dotyczy zarówno rzeczy nowych jak i używanych.
Niezależnie od powyższego, wyróżniamy także wadę prawną. Rzecz kupiona posiadać będzie wadę prawną, jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej, a także jeżeli ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu.
Termin zgłoszenia wady: Kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi, jeśli nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób zwyczajowo przyjęty dla tego rodzaju produktów oraz nie zawiadomił sprzedającego o wadzie niezwłocznie po jej wykryciu. W przypadku wad ukrytych, które ujawniły się później, obowiązek ten powstaje w momencie ich stwierdzenia.
Kupujący musi zatem pamiętać o obowiązku sprawdzania rzeczy i wykazać w tym zakresie inicjatywę. Niedopełnienie należytej staranności - skutkuje utratą uprawnień wynikających z rękojmi. Dlatego tak istotne jest, aby każdą wykrytą wadę zgłaszać jak najszybciej.
Obowiązek udowodnienia wady: W odróżnieniu od regulacji konsumenckich, w relacjach między przedsiębiorcami nie istnieje domniemanie istnienia wady zakupionego towaru. Dlatego kupujący – przedsiębiorca ma obowiązek wykazać istnienie wady. Dlatego, należy zawsze szczegółowo zbadać rzecz przy dostawie oraz udokumentować potencjalne usterki, aby można było się na nie powołać w późniejszym procesie reklamacyjnym (np. sfotografować dostarczony towar i jego opakowanie). Taka dokumentacja powinna stanowić załącznik do reklamacji.
Podstawowe uprawnienia kupującego
Żądanie naprawy lub wymiany: Kupujący ma dwa uprawnienia wynikające z rękojmi: może żądać usunięcia wady lub wymiany rzeczy na wolną od wad. Sprzedający jest zobowiązany do realizacji tego żądania w rozsądnym czasie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego.
Pozostałe uprawnienia kupującego: Kupujący może żądać odstąpienia od umowy (żądanie to można złożyć wyłącznie w przypadku, gdy wada rzeczy jest istotna) bądź obniżenia ceny. W takim przypadku, sprzedający może zaproponować kupującemu bezpłatną naprawę rzeczy albo wymianę rzeczy na wolną od wad. Realizując to uprawnienie niezwłocznie, sprzedający unika konsekwencji związanych z odstąpieniem od umowy lub obniżeniem ceny (tj. zwrotu części lub całości otrzymanej ceny za reklamowany produkt).
W praktyce, zwykle w pierwszej kolejności kupujący występuje z żądaniem naprawy lub wymiany rzeczy na walną od wad. Wynika to z tego, że uprawnienie sprzedawcy do zablokowania złożenia przez kupującego oświadczenia o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy nie powstaje w sytuacji, gdy dana rzecz była już wymieniana lub naprawiana przez sprzedawcę. Nie ma przy tym znaczenia, czy przyczyną wcześniejszej wymiany lub naprawy rzeczy była ta sama wada, ze względu na którą kupujący zamierza złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny lub odstąpieniu od umowy.
Obowiązek dostarczenia rzeczy lub jej udostępnienia: Jeśli kupujący chce wymienić wadliwy towar lub odstąpić od umowy, to on musi dostarczyć go sprzedającemu. Koszty transportu pokrywa sprzedający. Jeśli dostarczenie jest wyjątkowo trudne ze względu na rodzaj rzeczy lub sposób jej zamontowania, kupujący musi jedynie umożliwić sprzedającemu jej odbiór.
Montaż i demontaż rzeczy: Sprzedający musi na żądanie kupującego zdemontować wadliwy towar i ponownie go zamontować po naprawie lub wymianie. Jeśli tego nie zrobi, kupujący może wykonać te czynności na jego koszt. Sprzedający może jednak odmówić, jeśli koszt demontażu i montażu przewyższa cenę rzeczy. W przypadku odstąpienia od umowy demontaż należy do kupującego, ale sprzedający musi zwrócić poniesione koszty.
Ograniczenie lub całkowite wyłączenie rękojmi: Należy pamiętać, że w relacjach między przedsiębiorcami odpowiedzialność z tytułu rękojmi można rozszerzyć, ograniczyć lub nawet całkowicie wyłączyć. Takie wyłączenie może pojawić się bezpośrednio w umowie sprzedaży - dlatego przed złożeniem reklamacji należy dokładnie przeanalizować wszystkie dokumenty regulujące transakcję.
Co istotne, wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest bezskuteczne, jeżeli sprzedawca zataił podstępnie wadę przed kupującym.
Zakres odpowiedzialności z tytułu reklamacji: Sprzedający odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat od dnia wydania rzeczy kupującemu.
Roszczenie o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad przedawnia się z upływem jednego roku, licząc od dnia stwierdzenia wady.
Upływ terminu do stwierdzenia wady nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił.